Η εξέγερση- ψευδοεπανάσταση του Ίλιντεν (20 Ιουλίου 1903)

Σύντομο ιστορικό:

Η ιστορική μνήμη επιβάλλει να θυμηθούμε αυτές τις ημέρες την ψευδοεπανάσταση του Ίλιντεν. Η λέξη στα βουλγαρικά σημαίνει: ημέρα του Προφήτη Ηλία.

Στις 20 Ιουλίου 1903 στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία οι Βούλγαροι κομιτατζήδες της οργανώσεως ΒΜΡΟ (Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση) προσπάθησαν να ξεσηκώσουν τον αγροτικό χριστιανικό πληθυσμό με το ψευδές σύνθημα «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες» . Ανατίναξαν δύο τηλεγραφικούς στύλους, ξήλωσαν λίγα μέτρα σιδηροδρομικής γραμμής, εισήλθαν για λίγο σε ορισμένα χωριά και μετά εξαφανίσθηκαν αφήνοντας τον τακτικό τουρκικό στρατό να ξεσπάσει επί δικαίους και αδίκους.

Θύματα της οθωμανικής εκδικήσεως ήσαν τρεις βλαχόφωνες ελληνικές κωμοπόλεις. Το Κρούσοβο, που ανήκει σήμερα στα Σκόπια, η Κλεισούρα και το Νυμφαίο που ανήκουν στον Νομό Φλωρίνης. Η εξέλιξη αυτή αφ’ ενός μεν ξεσκέπασε τα σχέδια των κομιταζήδων, ότι ουσιαστικά ενδιαφέρονταν για τη Μεγάλη Βουλγαρία και αφ’ ετέρου αφύπνισε διπλωμάτες, στρατιωτικούς και εθελοντές στην ελεύθερη Ελλάδα.

Η ένοπλη φάση του Μακεδονικού Αγώνα κορυφώθηκε από το 1903 έως το 1908 με σημαντικές επιτυχίες του Ελληνισμού. Η πολιτική πτυχή του Μακεδονικού Αγώνα συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

απόσπασμα από το άρθρο: Το Ίλιντεν, η ιστορία και οι νέοι μας , του Κωνσταντίνου Χολέβα- Πολιτικού Επιστήμονα

.

Εξέγερση του Ίλιντεν
Η δράση του επαναστατικού κινήματος
Χρονολογία	1903
Τόπος	Μακεδονία
Έκβαση	Καταστολή της εξέγερσης
Εμπλεκόμενες πλευρές
Οθωμανική Αυτοκρατορία Στρατός Εξεγερμένοι ΕΜΑΕΟΒερχοβιστές

Εξέγερση του Ίλιντεν

Από τη Βικιπαίδεια

Η Εξέγερση του Ίλιντεν (βουλγαρικά: Илинденско-Преображенско въстание, προφέρεται Ηλιντένσκο-Πρεομπράζενσκο βάστανιε, κυριολεκτικά: Εξέγερση του Προφήτη Ηλία-Μεταμορφώσεως) αναφέρεται στην επανάσταση που οργανώθηκε-υλοποιήθηκε από την βουλγαρική Εσωτερική Μακεδονο-Ανδριανουπολιτική Επαναστατική Οργάνωση τον Αύγουστο 1903 ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Σύνοψη

Ονομάστηκε έτσι από την ημέρα που ξεκίνησε, την ημέρα του Προφήτη Ηλία, στις 2 Αυγούστου 1903, με το γρηγοριανό ημερολόγιο, στο Βιλαέτι του Μοναστηρίου και συγκεκριμένα στους καζάδες Αχρίδας, Πρέσπας, Κιτσόβου, Μοναστηρίου, Φλώρινας, Καστοριάς και Καϊλαρίων, όπου σημειώθηκε και η πιο έντονη και εντυπωσιακή σε αποτελέσματα δράση, στα βόρεια διαμερίσματα του Βιλαετίου της Θεσσαλονίκης, που γειτόνευαν με τη βουλγαρική ηγεμονία και σε ορισμένες περιοχές του Βιλαετίου της Ανδριανούπολης, κυρώς στην περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών.

Γεωπολιτική κατάσταση

Στις αρχές του 20ου αιώνα η Οθωμανική αυτοκρατορία κατέρρεε κάτω από το παλιό μοντέλο διοίκησης, την γραφειοκρατία και την διαφθορά, την αύξηση των εισαγωγών με βιομηχανικά προϊόντα, την αύξηση της τιμής των αγροτικών προϊόντων, την αδυναμία της να εκβιομηχανιστεί. Η οικονομική δύναμη του μουσουλμανικού πληθυσμού στην Μακεδονία και την Θράκη εξασθενούσε και οι χριστιανικοί και εβραϊκοί πληθυσμοί, ιδιαίτερα των πόλεων και των κωμοπόλεων, είχαν αποκτήσει μεγάλη ευρωστία που αντικατοπτρίζονταν στην άνοδο του βιοτικού και του μορφωτικού επιπέδου. Οι χριστιανικοί και εβραϊκοί πληθυσμού είχαν αποκτήσει τον έλεγχο του εμπορίου, της οικιακής βιοτεχνίας ακόμα και της τουρκικής διοίκησης, όπου παρατηρούνται συχνά φαινόμενα διαφθοράς. Στις αγροτικές περιοχές, ενώ τις εκτάσεις τις είχανε παλαιότερα οι μεγάλοι τούρκοι γαιοκτήμονες οι οποίοι συμπεριφέρονταν άδικα και βάναυσα στους χριστιανούς εργάτες με παρακράτηση της αμοιβής τους, σε πολλές περιπτώσεις, όπως βιλαέτι του Μοναστηρίου, οι χριστιανικοί και οι εβραϊκοί πληθυσμοί είχαν αποκτήσει ακόμα και τις μισές εκτάσεις των παλαιών τσιφλικίων.

Τα ανταρτικά σώματα των διάφορων εθνικών ομάδων, κυρίως της βουλγαρικής, προσπαθούσαν με θεμιτά ή όχι μέσα, συχνά με την βία, να εκφοβίσουν τον αντίπαλο εθνικό πληθυσμό. Τα νέα σλαβόφωνα κράτη (Βουλγαρία, και Σερβία) άρχισαν να διεκδικούν τα κομμάτια της Μακεδονίας και της Θράκης βασιζόμενοι σε ιστορικούς και εθνοτικούς λόγους. Ο χριστιανικός πληθυσμός της περιοχής ήταν εθνοτικά μικτός αλλά με ελληνική πλειοψηφεία, και οι διεκδικήσεις κάθε κράτους βασιζόταν σε ανταγωνιστικές αξιώσεις από διάφορες αυτοκρατορίες του μακρινού παρελθόντος. Ο ανταγωνισμός για τον έλεγχο των εδαφών βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε εκστρατείες προπαγάνδας και ανταγωνισμού μέσω των εκκλησιών, της Βουλγαρικής Εξαρχίας και του Πατριαρχείου, για την κυριότητα των ναών και της γλώσσας την ώρα της Θείας Λειτουργίας, αλλά ιδιαίτερα των σχολείων, που ελέγχονταν κυρίως από τον τοπικό μητροπολίτη, με σκοπό την δημιουργία εθνικής συνείδησης στον τοπικό πληθυσμό. Στην περιοχή εμφανίζονται διάφορες ομάδες εντεταλμένων παραστρατιωτικών και ανταρτών, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις υποστηρίζονται από τον τοπικό πληθυσμό ή τον τρομοκρατούν, και υποστηρίζονται ανεπίσημα από τις κυβερνήσεις βαλκανικών κρατών εκείνης της περιόδου. Κάθε τάση προσπαθούσε να ελέγξει την λειτουργία των σχολείων και των εκκλησιών ώστε να μπορεί να δηλώσει σε δεύτερο χρόνο την δύναμη της κοινότητάς της απέναντι κυρίως στους προξένους, εκπροσώπους των δυνάμεων της Δύσης στην περιοχή, και σε κάθε επόμενη μεταστροφή των γεγονότων.

Προετοιμασία της εξέγερσης

Βοεβόδες στο Βιλαέτι του Όντριν(Ανδριανούπολη) πριν την εξέγερση.

Η βουλγαρική πολιτική αδυνατούσε να πείσει τον τοπικό πληθυσμό να επαναστατήσει, ώστε να καταφέρει να δημιουργήσει μια τέτοια κατάσταση, που να αναγκάσει τις Μεγάλες Δυνάμεις να ενδιαφερθούν για τον χριστιανικό πληθυσμό της περιοχής, να επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις και να υπαχθεί η περιοχή στην Βουλγαρία, στα όρια που προέβλεπε η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου. Γι’ αυτό τον λόγο, δημιουργήθηκε η Εσωτερική Μακεδονο-Ανδριανουπολιτική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΑΕΟ) ώστε να οργανώσει και να προκαλέσει μια βουλγαρόφιλη εξέγερση, με την ψευδεπίγραφη υπόσχεση αυτοδιάθεσης στον τοπικό πληθυσμό. Βασική επιδίωξη της ΕΜΑΕΟ ήταν έπειτα από την αυτονόμηση της Μακεδονίας και της Θράκης, να ενταχθούν οι δυο περιοχές στο Βουλγαρικό Βασίλειο, όπως έγινε στην περίπτωση της Ανατολικής Ρωμηλίας, όταν με την Συνθήκη του Βερολίνου (1878), η περιοχή αυτονομήθηκε και αργότερα, με πραξικόπημα ενάντια στην οθωμανική αρχή, προσάρτηθηκε στην Βουλγαρία.

Αυτή λοιπόν η βουλγαρόφιλη Εσωτερική Μακεδονο-Ανδριανουπολιτική Επαναστατική Οργάνωση, ιδρύθηκε στηΘεσσαλονίκη το 1893. Η οργάνωση άλλαζε διάφορα ονόματα πριν και μετά την εξέγερση. Ήταν μια οργάνωση κυρίως βουλγαρική και υποστήριζε την ιδέα της αυτόνομης Μακεδονίας αλλά και των περιοχών της Αδριανούπολης με την Θράκη, που ανήκαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Η οργάνωση είχε ως σύνθημα το «Η Μακεδονία για τους Μακεδόνες». ^[4] Σύντομα στην οργάνωση αυτή δημιουργήθηκαν δύο ρεύματα. Το ένα, οιΑυτονομιστές, υποστήριζε την αυτονόμηση της Μακεδονίας ως υπόσχεση για την διαφύλαξη της υπόσχεσης της αυτονομίας και αυτοδιάθεσης της περιοχής, ενώ η άλλη ομάδα, που δημιουργήθηκε από μέλη του Ανώτατου Μακεδονικου Κομιτάτου (Върховен македоно – одрински комитет, ВМОК), μιας οργάνωσης που ιδρύθηκε το 1894 στην Σόφια, υποστήριζε την άμεση προσχώρηση στην Βουλγαρία. Τα μέλη της ομάδας αυτής ονομάστηκαν Ενωτικοί ή Βερχοβιστές, σε αντίθεση με τους Αυτονομιστές, επειδή πίστευαν στον υπέρτατο στόχο, την άμεση προσάρτηση της Μακεδονίας στην Βουλγαρία. Και τα δύο ρεύματα, υποστήριζαν εν κατακλείδι, όταν θα το επέτρεπαν οι συνθήκες, την ένωση με την Βουλγαρία.

Υποτιθέμενος σκοπός της οργάνωσης ήταν η αυτονόμηση, δηλαδή η απελευθέρωση των υπόδουλων Χριστιανών από τον Σουλτάνο και τους Οθωμανούς, την στιγμή που οι κάτοικοι της περιοχής έβλεπαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία να καταρρέει και να δημιουργούνται τα πρώτα βαλκανικά κράτη, με εξαίρεση την Ελλάδα που είχε ήδη δημιουργήσει το πρώτο ελληνικό κράτος πριν από τα μέσα του 19ου αιώνα. Πραγματικός σκοπός της οργάνωσης της εξέγερσης, ήταν η ευαισθητοποίηση των Μεγάλων Δυνάμεων πάνω στο Μακεδονικό ζήτημα και η τελική βουλγαροποίηση της περιοχής. Η διοίκηση της οργάνωσης έχοντας βουλγαρικό εθνικό φρόνημα, πίστευε ότι ούτε η Σερβία ούτε η Ελλάδα θα μπορούσαν να προσαρτήσουν το σύνολο της Μακεδονίας (όπως και έγινε), σε αντίθεση την Βουλγαρία, που είχε δημιουργήσει αντάρτικες ομάδες και αποστολές παραστρατιωτικών αρκετά παλαιότερα (σσ. κομιτατζήδες) και πίστευε ότι σε κάθε περίπτωση θα είχε το πλεονέκτημα.

Γεγονότα

Συλλήψεις μελών της βουλγαρικής ΕΜΑΕΟ.

Η επιλογή της ημέρας του Προφήτη Ηλία, ήρθε ύστερα από μια σειρά πολλών αναβολών, ώστε να οργανωθεί με τον κατάλληλο τρόπο και με την συμμετοχή του τοπικού πληθυσμού. Η εξέγερση στην Μακεδονία εκδηλώθηκε στο βιλαέτι του Μοναστηρίου και υποστηρίχθηκε από βουλγαρόφιλουςκαι σλαβόφωνους των αργοτικών περιοχών αλλά και σε κάποιο βαθμό και από τον Αρμανικό (Βλάχικο) και ελληνόφωνο πληθυσμό της περιοχής. Η κατοχή του Κρουσόβου από τους επαναστάτες κράτησε ακριβώς δέκα μέρες μέχρι τις 12 Αυγούστου ανακηρύσσοντας τη Δημοκρατία του Κρούσεβουπό την προεδρία του δασκάλου Νικόλα Κάρεβ.

Στις 19 Αυγούστου 1903, ημέρα εορτής της Μεταμορφώσεως, η εξέγερση Βουλγάρων αγροτών στο βιλαέτι της Αδριανούπολης και οδήγησε στον έλεγχο μιας μεγάλης περιοχής στα όρη της Στράντζα κοντά στη Μαύρη Θάλασσα και ανακηρύχτηκε η δημιουργία αυτόνομης διοίκησης των ελεύθερων περιοχών με το όνομα Δημοκρατία της Στράντζα και μιας προσωρινής κυβέρνησης με έδρα την πόλη Βασιλικό (σήμερα Τσάρεβο της Βουλγαρίας, στην επαρχία Μπουργκάς). Η προσωρινή κυβέρνηση διατηρήθηκε συνολικά για είκοσι μέρες μέχρι την καταστολή της εξέγερσης από τον οθωμανικό στρατό.

Επίλογος των γεγονότων

Όταν η εξέγερση εξαπλώθηκε πολλά ηγετικά στελέχη σκοτώθηκαν σε μάχες με τους Οθωμανούς και η δράση της εξέγερσης καταστάλθηκε μέσα σε διάστημα λίγων μηνών. ενώ πολλοί που στρατεύτηκαν με τους εξεργεθέντες σκοτώθηκαν, φυλακίστηκαν ή κατέφυγαν στις ορεινές περιοχές. Η οθωμανική διοίκηση έβλεπε τώρα με μεγαλύτερη καχυποψία τους χριστιανικούς πληθυσμούς, και αντί να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις για την βελτίωση των βασικών δικαιωμάτων του χριστιανικού στοιχείου, η καταπίεση εντάθηκε και δοκιμάστηκε η εμπιστοσύνη του πληθυσμού σε ανάλογες μελλοντικές αυτονομιστικές ενέργειες.

Ένας από τους κυριότερους στόχους της εξέγερσης, που ήταν η εμπλοκή των Μεγάλων Δυνάμεων, επετεύχθη και κατάφεραν να πείσουν τις ευρωπαϊκές δυνάμεις να προσπαθήσουν να παρέμβουν στον σουλτάνο ώστε να υιοθετήσει μια πιο διαλλακτική στάση απέναντι στους χριστιανούς υπηκόους, αν και η πίεση αντίθετα εντάθηκε στο χριστιανικό στοιχείο και οδήγησε, μετά την Επανάσταση των Νεότουρκων, στη κήρυξη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου το 1912.

Ήταν η πρώτη οργανωμένη απόπειρα του βουλγαρικού στοιχείου στην Μακεδονία και την Θράκη, μετά την διακήρυξη της ανεξαρτησίας της Βουλγαρίας το 1903. Σύμφωνα με τον Βρετανό ερευνητή H. N. Brailsford:

Η στιγμή για την οποία ο Βουλγάρικος πληθυσμός προετοιμαζόταν για δέκα χρόνια έφτασε την ημέρα του Πανηγυριού του Προφήτη Ηλία (το βράδυ της Κυριακής 2 Αυγούστου 1903)“. Η εξέγερση εξέπληξε Τούρκους και Ευρωπαίους στην περιοχή της Μακεδονίας. 

Εικόνες

• 

  Κολάζ με φωτογραφίες των σημαντικότερων μελών της βουλγαρικής ΕΜΑΕΟ και των βερχοβιστών μεταξύ 1893–1913

• 

  Προκήρυξη για την έναρξη της εξέγερσης στη Δεύτερη Επαναστατική Περιφέρεια Μπίτολα.

• 

  Η εφημερίδα της ΕΜΑΕΟ «Αυτονομία».

  .

  Η “επανάσταση” του Ίλιντεν και τα σχέδια ερημοποίησης της Μακεδονίας

  • Σαν χθες,στις 20 Ιουλίου 1903, γιορτάσθηκε κυρίως από τους Σκοπιανούς και τους Βουλγάρους η επανάσταση του Ίλιντεν
  • Πρόκειται όμως για πραγματική επανάσταση;

  Το αυστριακό σχέδιο ειρήνευσης της 21ης Φεβρουαρίου 1903 στην Μακεδονία δεν επέφερε κανένα θετικό αποτέλεσμα. Ταυτοχρόνως άρχισαν παρασκηνιακές διπλωματικές κινήσεις προς συνομολόγηση νέων συμφωνιών για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Η Βουλγαρία, που απέβλεπε να δημιουργήσει στην Μακεδονία εντυπωσιακές ενέργειες και συμφέρουσα για αυτήν ατμόσφαιρα,προ της λήψης αποφάσεων από τις Μεγάλες δυνάμεις σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις στέλνει τον Απρίλιο του 1903 νέα στίφη κομιτατζήδων, άριστα οργανωμένα και εξοπλισμένα. Η ψευδοεπανάσταση εγκαινιάζεται τα μέσα Απριλίου στην Θεσσαλονίκη με αναρχικές, δυναμιτιστικές ενέργειες που διεπράχθησαν από τους εισελθόντες εκ Βουλγαρίας κομιτατζήδες. Την 17/4/1903 ανατινάσσεται στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης το γαλλικό ατμόπλοιο «Γκουανταλκιβίρ», την επομένη ανατινάσσεται η Οθωμανική Τράπεζα, η οποία τότε ήταν υπό γαλλική διοίκηση, όπως επίσης ανατινάσσεται και η Γερμανική λέσχη. Βόμβες εξερράγησαν στον Ορθόδοξο Μητροπολιτικό Ναό, στο Ταχυδρομείο, στο Ελληνικό Θέατρο, στο Ελληνικό Ζυθοπωλείο και σε πολλές ελληνικές οικίες.

  Θύματα υπήρξαν ως επί το πλείστον Έλληνες, γυναικόπαιδα. Τούρκος σχεδόν κανένας.

  .
  Η απόπειρα ανατινάξεως αμαξοστοιχείας από την Κωνσταντινούπολη με 300 γυναικόπαιδα ευτυχώς απέτυχε, διότι η βόμβα εξερράγη 200 μέτρα προ της αφίξεως της αμαξοστοιχείας. Ανατινάσσεται επίσης και η σιδηροδρομική σήραγγα της Δράμας. Σε όλη την Μακεδονία οι βουλγαρικές συμμορίες περιτρέχουν την ύπαιθρο και σκορπούν τον όλεθρο και την καταστροφή. Η Γερμανική «Εφημερίδα της Κολωνίας» δημοσιεύει συνέντευξη στελέχους του Κομιτάτου τον Απρίλιο του 1903 που δηλώνει τα εξής ασύλληπτα:

  «Το πρόγραμμα μας είναι να ανατινάξουμε τις πόλεις της Μακεδονίας, να πυρπολήσουμε τα χωριά, να καταστρέψουμε τις σοδειές, να αχρηστεύσουμε τις τηλεγραφικές και σιδηροδρομικές γραμμές, να μεταβάλλουμε την Μακεδονία σε έρημο. Έχουμε στη διάθεση μας μεγάλη ποσότητα δυναμίτιδας και άλλων εκρηκτικών υλών, πυρομαχικά και 20 φυαλίδια με βακτηρίδια πανώλους».
  Τα εγκλήματα αυτά οι Βούλγαροι διεσάλπισαν ως Εθνική Επανάσταση και ως προαναγγελία της μεγάλης Εθνικής Επανάστασης της «Βουλγαρικής Μακεδονίας».

  .
  Οι απόπειρες των Βουλγάρων προξένησαν αγανάκτηση στην Ευρώπη,η σλαβική προπαγάνδα όμως εγκαίρως κατόρθωσε να διασκεδάσει τις πρώτες κακές εντυπώσεις και να παρουσιάσει τους δράστες ως ήρωες.
  Έτσι, λίγες μόνο μέρες μετά τα γεγονότα, ο Γάλλος δημοσιογράφος Πρεσσανσέ γράφει στον Παρισινό «Χρόνο»:
  «Οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις δεν πρέπει να επιτρέψουν να καταστραφεί αυτή η άξια ενδιαφέροντος φυλή (η βουλγαρική), της οποίας το επεισόδιο στην Θεσσαλονίκη πρέπει να θεωρηθεί ασύνετο και όχι εγκληματικό».

  .
  Έπειτα από λίγες ημέρες στον Παρισινό «Χρόνο» γράφεται:
  «…ότι οι δυναμιστές της Θεσσαλονίκης είναι άξιοι δια το παράσημο του Οσμανιέ».

  .
  Όμως, ο εκβουλγαρισμένος Σλαβόφωνος Μάρκος Στόγιαν,ένας εκ των «επαναστατών» που αυθορμήτως παρουσιάστηκε στις τουρκικές αρχές, δήλωσε στην κατάθεση του θέσεις που δεν συναύδουν με τον Παρισινό «Χρόνο»:
  «Οι αρχηγοί της Βουλγαρομακεδονικής κινήσεως είναι άθλιοι απατεώνες. Μας έπεισαν ότι μετά την απόπειρα η Ευρώπη και η Ρωσία θα στείλουν πολεμικά, θα αποβιβάσουν αγήματα και θα καταλάβουν την πόλη…
  Μπορούσα να δραπετεύσω ,προτίμησα όμως να παραδοθώ για να μπορώ να διασαλπίσω σε όλο τον κόσμο ότι οι Βούλγαροι αρχηγοί είναι άθλιοι απατεώνες και με το ψεύδος κατάφεραν να εξαπατήσουν τον αγροτικό πληθυσμό. Μας έλεγαν ότι μία ημέρα αφού κατακτήσουμε την Μακεδονία θα γίνεται εσείς κύριοι της γης και θα έχετε δεκαπλάσια γη απ’ ότι έχετε σήμερα…
  Επαναλαμβάνω ότι εξαπατηθήκαμε. Οι Αρχηγοί μας είναι ελεεινοί ανθρωπίσκοι, οι οποίοι εξαπατούν όλο τον κόσμο και εκμεταλλεύονται την βλακεία και ευπιστία των φτωχών χριστιανών χωρικών για να επιτύχουν πολιτικους σκοπούς. Δια τούτο αποφάσισα να παραδοθώ και να ομολογήσω».

  .
  Την εποχή εκείνη,θέλοντας το Κομιτάτο να κερδίσει την εύνοια της ευρωπαϊκής γνώμης, σοφίστηκε να καλέσει τον γνωστό φιλελεύθερο αγωνιστή Ιταλό στρατηγό Ριτσιώτη Γαριβάλδη για να συμμετάσχει στον «απελευθερωτικό» αγώνα. Ο Ιταλός στρατηγός όμως απάντησε αρνητικώς:
  «Το Μακεδονικό Κίνημα δεν είναι ευπρόσδεκτο από τον λαό, αλλά επιβεβλημένο σ’αυτόν υπό επικρατείας η οποία σ’ έναν και μόνον σκοπό αποβλέπει, στο να εγκατασταθεί με ό,ποιον τρόπο στις ακτές της Μεσογείου».

  .
  Από τα πρώτα αποτελέσματα του ψευδοκινήματος τα βουλγαρικά Κομιτάτα δεν έμεινα ευχαριστημένα. Οι επιδιωκόμενοι σκοποί δεν είχαν επιτευχθεί. Δεν φάνηκε επουδενί η δημιουργία επαναστάσεως του Βουλγαρικού λαού.Δια τούτο οργανώνονται νέες «επαναστάσεις» στην πεδιάδα Μοναστηρίου – Περλεπέ.
  Διαδίδουν στους χωρικούς ότι ο στρατός του Τσάρου καταφθάνει.Προσπαθούν να φανατίσουν τους αγρότες,τους εξαναγκάζουν, είτε με πειθώ είτε δια της βίας, να κάψουν τα σιτηρά και τους οίκους των τσιφλικούχων. Ο άοπλος όχλος παρασύρεται και την νύχτα της 19ης προς 20ης Ιουλίου 1903 ξημερώνοντας της εορτής του Αγίου Ηλίου καίει τα πάντα στον κάμπο βορείως του Μοναστηρίου. Οι αγρότες πιστεύουν ότι τους ακολουθεί ο Τσάρος της Ρωσίας και ο Βασιλιάς των Ρωμιών, όπως διέδιδε το Κομιτάτο για να παρασύρει τους Έλληνες. Διέδωσαν επίσης ότι ο Ελληνικός Στρατός κατέλαβε τα Γιάννενα και βαδίζει προς Φλώρινα!

  .
  Αμέσως όμως φάνηκε το ψεύδος. Ο τουρκικός στρατός εμφανίστηκε αυθημερόν από το Μοναστήρι και σάρωσε τα πάντα.
  Η πλέον τραγική μοίρα επεφυλάχθη για το Κρούσοβο (20 χλμ. Δυτικώς του Περλεπέ), το οποίο κατοικείται από 8.000 βλαχόφωνους Έλληνες με ακμαίο ελληνικό φρόνημα και 2.000 Σλαβόφωνους, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος είχε παρασυρθεί στον Βουλγαρισμό.
  Την νύκτα της 20ης Ιουλίου, ο Βούλγαρος Ιβάνωφ επικεφαλής 350 περίπου κομιτατζήδων κύκλωσε το Κρόυσοβο. Η εκ 50 ανδρών τουρκική φρουρά της πόλης κατάφερε να διαφύγει. Οι Βούλγαροι, εισέλθοντες στην πόλη αμαχητί φόνευσαν 10 γυναικόπαιδα Τούρκων και 5 Έλληνες προύχοντες. Δεν προέβησαν στους συνήθεις εμπρησμούς και σε λεηλασίες. Υποχρέωσαν τους κατοίκους να εργαστούν για την κατασκευή χαρακωμάτων, επιστράτευσαν βιαίως πολλούς νέους και διέδιδαν ότι η επανάσταση κατά των Τούρκων απλώνεται σε ολόκληρη την Μακεδονία, η οποία βρίσκεται ήδη υπό τον έλεγχο του κομιτάτου.
  Για την δημιουργία εντυπώσεων σχημάτισαν στο Κρόσοβο την πρώτη κυβέρνηση του Κομιτάτου από τους ιδίους Βούλγαρους Κομιτατζήδες, η οποία διατυμπανίζεται μέχρι και σήμερα από τους Βούλγαρους, Σκοπιανούς, Ρώσους,Σέρβους ως «η πρώτη στην ιστορία «Μακεδονική» κυβέρνηση»!!!
  Μέτα 10 ημέρες όμως, 3.000 Τούρκοι υπό τον Μπαχτιάρ Πασά με 18 πυροβόλα συγκεντρώθηκαν έξω από το Κρούσοβο. Ο Μπαχτιάρ Πασάς διέταξε τους Κομιτατζήδες να παραδοθούν. Οι Βούλγαροι στην αρχή προέβαλαν ελαφριά αντίσταση. Από την στιγμή όμως που δολοφονήθηκε ο Ιβάνωφ, οι Βούλγαροι περισυνέλεξαν από τους κατοίκους του Κροσόβου, κυρίως από Έλληνες, 100 λίρες τις οποίες απέστειλαν στον Μπαχτιάρ Πασά με την συμφωνία να αφήσει τους Κομιτατζήδες να απέλθουν του Κρουσόβου και να μην λεηλατήσει την Βουλγαρική (Σλαβόφωνη) συνοικία της πόλεως. Πράγματι οι Κομιτατζήδες αφέθησαν ελεύθεροι, ενώ ο τουρκικός στρατός ορμώντας στην πόλη κατέστρεψε τα πάντα εκτός της Βουλγαρικής συνοικίας. Ο απολογισμός της καταστροφής:
  – 300 ελληνικές κατοικίες λεηλατήθηκαν,
  – 203 ελληνικά καταστήματα κάηκαν,
  – όλες οι ελληνικές εκκλησίες κατεστράφησαν.
  – 46 Έλληνες εσφάγησαν όπως και 3 Βουλγαρίζοντες (οι τελευταίοι προφανώς τυχαίως).

  Η καταστροφή του Κρουσόβου ήταν και το τέλος της επαναστάσεως της 20ης Ιουλίου 1903, η οποία μέχρι και σήμερα διατυμπανίζεται υπό των Βουλγάρων και Σλάβων ως η επανάσταστη του Ίλιντεν (Ηλίου -ημέρα) και εθνική εξέγερση των Βουλγάρων της Μακεδονίας!
  .
  Πηγή: «Η εναντίον της Μακεδονίας βουλγαροκομμουνιστική επιβουλή»
  Συγγραφέας: Γ.Α.Λ

  από το ιστολόγιο: Ας μιλήσουμε επιτέλους

  .

  Πηγές:

• 1. http://www.antibaro.gr/article/4468
• 2.  Wikipedia
• 3. http://kostasxan.blogspot.gr/2010/07/blog-post_21.html

 

via Η εξέγερση- ψευδοεπανάσταση του Ίλιντεν (20 Ιουλίου 1903) – Αντέχουμε…