ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΨΕΥΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ: ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΠΟΛΗ!

Σε κατηγορηματική διάψευση των φημών που κυκλοφορούν ανεύθυνα ότι στον λόφο Καστά της Αμφίπολης μπορεί να βρίσκεται ο Τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, προχώρησε η υπεύθυνη Αρχαιολόγος της
ανασκαφής Αικατερίνη Περιστέρη, με δήλωσή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ!
Μάλιστα εμφανίζεται αναγανακτισμένη για την ανευθυνότητα κάποιων σελίδων του διαδικτύου που γράφουν τέτοια αντιεπιστημονικά σενάρια που τελικά γελοιοποιούν την ίδια την ανασκαφή!
Εν των μεταξύ με χθεσινή Ανακοίνωσή του το Υπουργείο Πολιτισμού επιβεβαιώνει ότι εκεί βρίσκεται κάτι “ιδιαίτερα σημαντικό”, “όμως πριν προχωρήσει η ανασκαφική έρευνα, οποιαδήποτε ερμηνεία και πολύ περισσότερο οποιαδήποτε ταύτιση με ιστορικά πρόσωπα στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης και είναι παρακινδυνευμένη”, καταλήγει το Υπουργείο.
Κάτι που αναφέρει και σημερινό δημοσίευμα του Associated Press

ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ 22-8-2013 (*πρέπει να υπάρχει λάθος με τη διάμετρο που είναι σχεδόν 160 μ. και όχι …1,60)

“Η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς με αφορμή τα πρόσφατα δημοσιεύματα και ανακοινώσεις στα ΜΜΕ, σχετικά με την ανασκαφή μεγάλου κτιστού περιβόλου του 4ου αι. π.Χ. στη θέση Καστά Αμφίπολης, ενημερώνει για τα ακόλουθα:
Οι ανασκαφές στη θέση Καστά Αμφίπολης είχαν ξεκινήσει στη δεκαετία του ’60 από τον αείμνηστο Δ. Λαζαρίδη και συνεχίζονται τα δύο τελευταία χρόνια από την ΚΗ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, με υπεύθυνη ανασκαφέα την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων, κ. Αικατερίνη Περιστέρη.
Οι έρευνες φέρνουν στο φως ιδιαίτερα σημαντικό κυκλικό περίβολο, που χρονολογείται με τα έως τώρα δεδομένα στο τέλος του 4ου αι. π.Χ.
Πρόκειται για εξαιρετικά αξιόλογο κτιστό περίβολο που ορίζει χωμάτινο τύμβο και είναι κατασκευασμένος με βάσεις, ορθοστάτες, ανωδομή και επιστέψεις από λευκό μάρμαρο Θάσου.
Έχει συνολικό ύψος 3, 00μ. διάμετρο 1,60* μ. και υπολογιζόμενη περιφέρεια μήκους περίπου 500 μ., από τα οποία έχουν ανασκαφεί σήμερα τα 405 μ.
Το μνημείο καταστράφηκε στα μεταγενέστερα χρόνια, με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη να μην βρίσκονται στη θέση τους.
Η έρευνα της ΚΗ΄ ΕΠΚΑ εντόπισε αρχιτεκτονικά μέλη του μνημείου εγκατεσπαρμένα στην περιοχή του χώρου του Λέοντα της Αμφίπολης, πολλά από τα οποία είχαν ήδη επαναχρησιμοποιηθεί για την κατασκευή της βάσης του και, επομένως, ο εντυπωσιακός περίβολος φαίνεται να συνδέεται με τον Λέοντα της Αμφίπολης, που κατά μία εκδοχή ήταν τοποθετημένος στην κορυφή του χωμάτινου τύμβου.
Το εύρημα της Αμφίπολης είναι οπωσδήποτε ιδιαίτερα σημαντικό, όμως πριν προχωρήσει η ανασκαφική έρευνα, οποιαδήποτε ερμηνεία και πολύ περισσότερο οποιαδήποτε ταύτιση με ιστορικά πρόσωπα στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης και είναι παρακινδυνευμένη”.

Πηγή: Spaei

Οι Μακεδονικοί τάφοι – Μέρος Ε’ (τελευταίο) – Τοπογραφία των μακεδονικών τάφων

Χάρτης της Ελλάδας όπου σημειώνονται οι θέσεις των μακεδονικών τάφων.

Οι μακεδονικοί τάφοι που έχουν αποκαλυφθεί ως τώρα είναι 70 συνολικά. Από αυτούς οι 62 βρίσκονται στην περιοχή της Αρχαίας Μακεδονίας, 6 στη νότια Ελλάδα και 2 στη Μικρά Ασία.

Η γεωγραφική κατανομή δικαιολογεί το χαρακτηρισμό τους ως “μακεδονικών”, και βεβαιώνει ότι ανταποκρίνεται σε κοινωνικές δομές και ταφικά έθιμα των Μακεδόνων. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των τάφων το συναντούμε στο χώρο της “Κάτω Μακεδονίας” (κατά την αρχαία ορολογία), δηλαδή της σημερινής κεντρικής Μακεδονίας.

Αξιοσημείωτο είναι ότι σε δύο κυρίως θέσεις έχουν αποκαλυφθεί ως τώρα οι περισσότεροι και πιο επιβλητικοί “μακεδονικοί” τάφοι: στη Βεργίνα 11 και στα Λευκάδια 7. Ακόμη είναι αξιοσημείωτο ότι στην περιοχή της Πέλλας έχει επισημανθεί μόνο ένας μακεδονικός τάφος ως τώρα. Βρίσκεται μάλιστα σε απόσταση 7 χλμ. από την πόλη.

Πηγή: ΙΜΜΑ – Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα

Οι Μακεδονιοί τάφοι – Μέρος Δ’ – Ταφικά έθιμα και κτερίσματα των μακεδονικών τάφων

Χρυσός γωρυτός (είδος φαρέτρας) με ανάγλυφη παράσταση κατάληψης πόλης, από τον τάφο του Φιλίππου, β’ μισό 4ου αι. π.Χ, Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο.

Στη Μακεδονία, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, ο τρόπος ταφής ήταν θέμα προσωπικής επιλογής και οικονομικών δυνατοτήτων. Ο ενταφιασμός χρησιμοποιούνταν παράλληλα με τη δαπανηρότερη καύση του σώματος.

Η αρχαϊκή μορφή της μακεδονικής κοινωνίας και πολιτείας εξηγεί το μεγάλο μέγεθος των τάφων και τον εξαιρετικό πλούτο των κτερισμάτων τους, που τους διαφοροποιεί από τους σύγχρονούς τους των υπόλοιπων ελληνικών περιοχών.

Ειδικά κατασκευασμένες σαρκοφάγοι και πολύτιμα τεφροδόχα δοχεία δέχονταν τα σώματα και τα καμένα οστά των νεκρών αντίστοιχα. Μέσα στον τάφο τοποθετούσαν αντικείμενα που χρησιμοποιούσε στη ζωή του ο νεκρός: όπλα και συμποσιακά σκεύη για τους άντρες και κοσμήματα για τις γυναίκες. Ειδώλια και λατρευτικά σκεύη ήταν οι προσφορές των οικείων για τη μεταθανάτια ζωή.

Σε περίπτωση καύσης τα υπολείμματα των προσφορών τοποθετούνταν μετά τον ενταφιασμό πάνω από τον τάφο. Ίχνη από τις ενδεχόμενες τελετές που ακολουθούσαν ή επαναλαμβάνονταν σε τακτά διαστήματα προς τιμήν των νεκρών δεν έχουν σωθεί, παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις όπως στους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας.

Πηγή: ΙΜΜΑ – Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα

Οι Μακεδονικοί τάφοι – Μέρος Γ’ – Η διακόσμηση των μακεδονικών τάφων

Η λίθινη σαρκοφάγος, που περιείχε χρυσή λάρνακα, από τον τάφο του Φιλίππου, γ’ τέταρτο 4ου αι. π.Χ., Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο.

Οι μακεδονικοί τάφοι, ως τελευταία κατοικία του νεκρού, έφεραν πλούσια διακόσμηση. Κοσμοφόροι με φυτικά μοτίβα, ζωφόροι με σκηνές κυνηγιού, μετόπες και μετακιόνια με πολεμιστές και κριτές του Κάτω Κόσμου, κοσμούσαν τις ιωνικές ή δωρικές προσόψεις των τάφων.

Πολλές φορές υπήρχε γραπτός διάκοσμος και στους εσωτερικούς τοίχους: αρματοδρομίες, σκηνές μάχης, έντονα κινημένες μορφές καθώς και φυτικά μοτίβα και άψυχα αντικείμενα.

Ακόμη, στο θάλαμο, όπως και στον προθάλαμο, τοποθετούσαν λίθινες κλίνες σε απομίμηση συμποσιακών, κατάκοσμους θρόνους, μαρμάρινες σαρκοφάγους με τις λάρνακες των οστών των νεκρών.

Σε άλλες περιπτώσεις στους τοίχους διαμορφώνονταν κτιστές τράπεζες, θρόνοι και βάθρα, ενώ στους οικογενειακούς τάφους υπήρχαν ειδικές κόγχες-θήκες για την εναπόθεση της τέφρας των νεκρών.

Πηγή: ΙΜΜΑ – Ιδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα

Οι Μακεδονικοί τάφοι – Μέρος Β’ – Καταγωγή και μορφολογική εξέλιξη των μακεδονικών τάφων

Άποψη των ερειπίων του κιβωτιόσχημου τάφου της Κατερίνης, γύρω στα μέσα του 4ου αι. π.Χ.,
Τάφος της Κατερίνης.

Έντονες διαφωνίες μεταξύ των επιστημόνων έχει προκαλέσει η συζήτηση σχετικά με την καταγωγή της καμάρας των μακεδονικών τάφων. Η άποψη που απέδιδε το στοιχείο αυτό σε ξένα πρότυπα αντικρούεται από τα δεδομένα της έρευνας. Φαίνεται ότι οι μακεδονικοί τάφοι αποτελούν το προϊόν μιας μακράς εξελικτικής πορείας που είχε ως αφετηρία της τους παραδοσιακούς κιβωτιόσχημους τάφους.

Οι θαλαμοειδείς κιβωτιόσχημοι τάφοι της Αιανής και της Βεργίνας του 5ου αι. π.Χ. είναι τα πρώτα δείγματα ταφικών κτισμάτων που εξαιτίας του μεγαλύτερου από το κανονικό μεγέθους τους δημιουργούν προβλήματα ως προς τη στέγασή τους. Ακολουθεί ο τάφος της Κατερίνης που χρονολογείται πριν από τα μέσα του 4ου αι.και συνδυάζει την κάτοψη ενός διθάλαμου μακεδονικού τάφου μετην οριζόντια οροφή ενός κιβωτιόσχημου.

Ο “τάφος της Περσεφόνης” των μέσων του 4ου αι. είναι ένας υπερμεγέθης κιβωτιόσχημος τάφος με οριζόντια στέγη από πωρολίθους που στηρίζονταν σε σανίδες. Αυτοί οι μεγάλοι κιβωτιόσχημοι τάφοι του 5ου και του 4ου αι. φανερώνουν τη διάθεση της ηγετικής τάξης των Μακεδόνων για κατασκευή μνημειακών ταφικών κτισμάτων.

Μετά από διάφορους πειραματισμούς που αποσκοπούσαν στην ανεύρεση ασφαλέστερων τρόπων στέγασης αυτών των μεγάλων χώρων, οι τεχνίτες κατέληξαν στη λύση της καμαρωτής οροφής. Ο αρχαιότερος μακεδονικός τάφος, ο τάφος της Ευρυδίκης, που χρονολογείται γύρω στο 340 π.Χ., στεγάζεται με καμάρα. Όμως όλος ο τάφος είναι εγκιβωτισμένος μέσα σε μία παραλληλεπίπεδη κατασκευή, καθώς οι τεχνίτες δεν ήταν μάλλον αρκετά βέβαιοι για την ανθεκτικότητα της καμάρας.

Ένα άλλο στάδιο στην εξέλιξη των μακεδονικών τάφων αντιπροσωπεύει ο τάφος της Βεργίνας με την πρόστυλη τετράστυλη πρόσοψη. Πρόκειται για το μοναδικό μακεδονικό τάφο με ελεύθερη κιονοστοιχία. Πλήρως αναπτυγμένος ο τύπος του μακεδονικού τάφου παρουσιάζεται στον τάφο του Φιλίππου.

Πηγή: ΙΜΜΑ – Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα

Οι Μακεδονικοί τάφοι – Μέρος Α’ – Ορισμός των μακεδονικών τάφων

Η πρόσοψη του τάφου με τη χαμένη σήμερα ζωφόρο και τις διακοσμητικές ασπίδες, 310-300 π.Χ.,
Βεργίνα, ‘Tάφος του Πρίγκιπα’.

Ο Πλάτωνας, στους “Νόμους” του, δίνει τον παλαιότερο και ίσως ακριβέστερο ορισμό του λεγόμενου μακεδονικού τάφου περιγράφοντας τον τάφο των “ευθύνων”, δηλαδή των θείων αρχόντων των αρχόντων: “Ο τάφος τους θα οικοδομηθεί σε σχήμα υπόγειας προμήκους καμάρας από πωρόλιθους όσο το δυνατό ανθεκτικούς και θα έχει κλίνες παράλληλες τη μία στην άλλη. Εκεί θα εναποθέσουν το νεκρό, θα καταχώσουν τον τάφο σε κυκλικό τύμβο και γύρω του θα φυτέψουν άλσος εκτός από μία πλευρά ώστε να μπορεί να επεκτείνεται με την προσθήκη νέων ταφών.”

Οι νεότερες έρευνες επιβεβαιώνουν την πλατωνική περιγραφή. Οι μακεδονικοί τάφοι, που σχηματίζουν μία ιδιαίτερη κατηγορία υπόγειων θαλαμοειδών οικοδομημάτων, συναντώνται κυρίως στη Μακεδονία. Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η καμαρωτή οροφή. Αποτελούνται από έναν ευρύχωρο νεκρικό θάλαμο τετράγωνο ή ορθογώνιο στην κάτοψη. Πολλές φορές έχουν και προθάλαμο που επικοινωνεί με τον κυρίως νεκρικό χώρο με θυραίο άνοιγμα.

Η είσοδος βρίσκεται στην πρόσοψη και πλαισιώνεται συχνά από παραστάδες και υπέρθυρο. Όταν υπάρχουν θυρόφυλλα, είναι ξύλινα ή μαρμάρινα σε απομίμηση ξύλινων. Η πρόσοψη είναι συνήθως απλή, στους μεγαλύτερους όμως τάφους παρουσιάζει αρχιτεκτονική διαμόρφωση. Σχεδόν πάντα κυκλικός τύμβος καλύπτει τους μακεδονικούς τάφους, ενώ κτιστός δρόμος οδηγεί σε ορισμένους από αυτούς.

Οι μακεδονικοί τάφοι κατασκευάζονταν συνήθως από πωρόλιθους. Οι επιφάνειες των τοίχων καλύπτονται με κονίαμα που σε ορισμένες περιπτώσεις φέρει και ζωγραφιστή διακόσμηση. Οι πρώτοι μακεδονικοί τάφοι κατασκευάστηκαν λίγο μετά τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. και οι τελευταίοι χρονολογούνται στα μέσα του 2ου αι. π.Χ.

Πηγή: ΙΜΜΑ – Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα